Agressiebehandeling in Utrecht

Agressie

“Ik heb vaak last van driftbuien. Ik voel me dan zo agressief! Dan zou ik het liefst iets kapot willen maken, schreeuwen, stampvoeten of wat dan ook. Daarna voel ik me dan zo machteloos en eenzaam. Alsof ik in m’n eentje een oorlog voer.”

Agressie wordt doorgaans als iets negatiefs gezien. Agressie wordt in verband gebracht met rellende voetbalsupporters, dronken baldadigheid, huiselijk geweld, gezinsdrama’s en redeloos geweld. Agressie heeft echter ook een andere, gezonde kant. Het is dankzij agressie dat je jezelf kunt onderscheiden van de ander. Dat je kunt zeggen: dit ben ik!

“Er zijn momenten waarop ik me niet meer kan inhouden en ik begin te schelden tegen willekeurig wie er in de buurt is. Achteraf schaam ik me dood. Toch kan ik mezelf niet weerhouden, niet uit m’n plaat te gaan.”

“Als er iets gebeurt wat ik niet fijn vindt, dan klap ik dicht. Ik word boos op mezelf dat ik de situatie niet anders heb aangepakt en ik voel me van binnen geblokkeerd, gefrustreerd en gespannen”.

Een gezonde agressie is niets anders dan het inzetten van zichzelf voor het bereiken van zelfverwerkelijking – F. Perls (grondlegger van de gestalttherapie)

Het woord agressie komt uit het Latijn ad gredere, wat toe naderen of naar voren stappen betekent – een basale menselijke drive – om iets te benaderen, verkennen wat spannend of nieuw is. Een gedraging die tot groei en ontwikkeling leidt. Freud bracht het in verband met de doodsdrift, Thanatos – de destructieve impulsen die in ons leven. 

Behandeling van agressie

Waar het in de behandeling van agressieproblematiek om gaat is om op zodanige manier vorm te geven aan je agressieve impulsen, dat ze naast hun vernietigende kracht ook ruimte bieden voor herstel. Van destructie naar re-constructie. De agressie geven we grond door te experimenteren met nieuw gedrag, te onderzoeken wat er achter je agressie schuilgaat, te voelen wat er in je lichaam gebeurt en de achterliggende behoefte serieus te nemen. Op deze manier kan je agressie tot een creatieve energie omgezet worden, die haar waarde vertaald in je dagelijks leven. 

Belang van boosheid, frustraties, agressie

Agressie is nodig om oude structuren af te breken, zodat nieuwe, meer gewenste structuren kunnen worden opgebouwd. Dit is echter het ideaal. In relatietherapie kan ruzie tot een intiemere verbondenheid leiden, wanneer de beide partners op tafel leggen wat belangrijk voor hun is. Dan ontstaat de ruimte om vanuit dit nieuwe weer te verbinden met elkaar. Vaak, echter, blijft het bij de ruzie. De een wordt boos, de ander reageert daar boos op en na verloop van tijd ebt de boosheid weg en lijkt alles weer als het oude. Onder de oppervlakte blijft de woede echter broeden. Dit is de kiem voor een nieuwe ruzie. Gaandeweg worden de ruzies steeds onbevredigender. Men raakt verstrikt in een patroon, waarbij alleen nog afgebroken wordt en niet meer opgebouwd. De energie van de agressie leidt tot frustratie en schaamte. 

Boosheid, meningsverschillen en frustratie geven de situatie de ernst mee die nodig is om te kunnen veranderen. Er is even geen ruimte voor excuses, grapjes of manipulaties. Die leiden slechts af van waar het in de boosheid om draait. Ze zijn vormen van vermijding of passieve agressie en maken de situatie onveilig. Daarnaast versterken zij de patronen. 

Agressie als vorm van zelfontplooiing

Je eigen weg gaan. Durven te verschillen van anderen. Blijven staan wanneer je de wind van voren krijgt. Dit zijn gezonde en noodzakelijke vormen van agressiviteit. Zou een kunstenaar, wanneer hij zich niet zou onderscheiden van anderen, ooit een groot kunstenaar worden? Hoe zit dat eigenlijk met jou, wanneer je altijd maar zou doen wat ‘hoort’? Past dat bij je?

De wil tot zelfontplooiing is een agressieve daad. Veel agressieproblematiek komt voort uit een stagnerende zelfontplooiing. Patronen en gewoontes hebben in zodanige mate grip op je leven gekregen dat je haast geen andere uitweg meer kent dan “uit je plaat te gaan”. Eerder in dit proces gaat er vaak al iets ‘mis’, waardoor je controle verliest over hoe je jezelf wilt neerzetten. Je destructiviteit binnenhouden kan niet. Je woede gaat dan ‘ondergronds’ en leidt tot depressieve klachten, angsten (voor eigen en andermans agressie), moeilijk verklaarbare lichamelijke klachten, verbittering, wrok, eenzaamheid, terugtrekken tot aan waanbeelden toe. Hier valt veel meer over te zeggen. 

Agressie is een zeer energieke emotie. Het kost dan ook erg veel energie om deze emotie binnen te houden.